Kişilik Özellikleri ve Davranışsal Finans: Üniversite Öğrencileri Üzerine Bir Araştırma

Author :  

DOI : 10.26449/sssj.1628
Year-Number: 2019-40
Language : null
Konu :
Number of pages: 3861-3878
Mendeley EndNote Alıntı Yap

Abstract

Son yıllarda finansal piyasalara yatırım yapmak, sadece kurumsal değil, bireysel yatırımcılar arasında da popüler hale gelmiştir. Şüphesiz ki yatırım kararları, kısa vadeli fiyat değişiklikleri, her zaman mantığa dayalı olmayan, bazen ruh halinden veya bir haberlerden etkilenen piyasa oyuncuları tarafından yönlendirilmektedir. Küresel finansal piyasalar, ülke ve dünyadaki ekonomik süreçler, kurumsal ve politik kısıtlamalar, bilgi yayma ve erişilebilirlik gibi birçok faktörden etkilenmektedir. Fakat küresel finansal piyasaları etkileyen en önemli faktörlerden biri finansal piyasalarda yer alan insanların tepkisi ve algısıdır. Bu çalışmanın amacı üniversite öğrencilerinin kişilik özelliklerinin psikolojik önyargıları üzerindeki etkisini incelemektir. Bu amaç doğrultusunda, Kilis 7 Aralık Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesinde öğrenim gören 295 lisans öğrencisinden anket yöntemi ile veri toplanmıştır. Araştırma kapsamında elde edilen verilere faktör analizi, korelasyon ve regresyon analizleri, bağımsız örneklem t-testi ve tek yönlü varyans (ANOVA) analizleri yapılarak, araştırma hipotezleri ve sosyodemografik özelliklere yönelik sorular test edilmiştir. Araştırma sonucunda bireylerin kişilik özelliklerinin psikolojik önyargıları üzerinde anlamlı bir etkiye sahip olduğu görülmüştür.

Keywords

Abstract

In recent years, investing in financial markets has become popular not only among corporate but also private investors. Without doubt, investment decisions are guided by short term price changes, market players who do not always act based on logic, and can be influenced by mood or news items. Global financial markets are affected by many factors, including economic conditions in the country and the world, institutional and political constraints, information dissemination and accessibility. But one of the most important factors affecting global financial markets is the reaction and perception of people involved in said financial markets. In this study, the effect of personality traits of university students on psychological biases is examined. For this purpose, data are gathered from 295 undergraduate students of Kilis 7 Aralık University, Faculty of Economics and Administrative Sciences by questionnaire method. Factor analysis, correlation and regression analysis, independent sample t-test and one-way variance (ANOVA) analyzes were performed to investigate the data obtained from the study and questions related to research hypotheses and sociodemographic characteristics were tested. As a result of the analysis, personality traits are found to have a significant effect on psychological biases.

Keywords

Kaynakça

  • Akin, H. (2009). Menkul Kıymet Portföy Yatırımlarında Davranışsal Finans Yönteminin Kullanılması ve Bir Uygulama Örneği. Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi: 1-205.
  • Akın, I. (2017).Davranışsal Finans Açısından Yatırımcıların Kararlarının İncelenmesi, International Journal of Academic Value Studies, Vol:3, Issue:15:11-21.
  • Asoy, E ve Saldanlı, A. (2017). Yatırımcılar Rasyonel midir? BİST'te Aşırı Güven ve Aşırı Optimizm Ön Yargıları Üzerine Bir Çalışma, Siyaset, Ekonomi Ve Yönetim Araştırmaları Dergisi: 101-114.
  • Ateş, A. (2007). . Finansal Yatırımların Davranışsal Finans Açısından Değerlendirilmesi Üzerine Bir Araştırma. . Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi , 1-167.
  • Aytekin, Y. E. ve Aygün, M. (2016). Finansta Yeni Bir Alan “Davranışsal Finans”, Yüzüncü Yıl Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi: 143-156.
  • Bacanlı, H., İlhan, T. Ve Aslan, S. (2009). Beş Faktör Kuramına Dayalı Bir Kişilik Ölçeğinin Geliştirilmesi: Sıfatlara Dayalı Kişilik Testi (Sdkt), Türk Eğitim Bilimleri Dergisi Bahar 2009, 7(2), 261-279.
  • Barrick, M. R. and Mount, M. K. (1991). The Big Five Personality Dimensions and Job Performance: A meta Analysis, Personnel Psychology, 44 (1), 1- 26.
  • Barrick, M. R., Stewart, G. L. and Piotrowski, M. (2002). Personality and Job Performance: Test of No. Mediating Effects of Motivation Among Sales Representatives, Journal of Applied Psychology, Vol. 87, No. 1, 1-9.
  • Barrick, M. R. Mount, M. K. and Gupta, R. (2003), Meta-Analysis of The Relationship Between The Five- Factor Model of Personality and Holland's Occupational Types, Personnel Psychology 56; 45-74.
  • Basım, H. N., Çetin, F. ve Tabak, A. (2009). Beş Faktör Kişilik Özelliklerinin Kişilerarası Çatışma Çözme Yaklaşımlarıyla İlişkisi, Türk Psikoloji Dergisi, 24 (63), 20-34.
  • Bayar, Y. ve Kılıç,C. (2012). Küresel Finansal Krizin Davranışsal Finans Perspektifinden Değerlendirilmesi, Journal of the Faculty of Economics / İktisat Fakültesi Mecmuası. Jul2012, Vol. 62 Issue 2: 177-195.
  • Bitlisli, F., Dinç, M., Çetineli, E. ve Kaygısız, Ü. (2013). Beş Faktör Kişilik Özellikleri İle Akademik Güdülenme İlişkisi: Süleyman Demirel Üniversitesi Isparta Meslek Yüksekokulu Öğrencilerine Yönelik Bir Araştırma, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi Y.2013, C.18, S.2: 459-480.
  • Birgili, M. E. (2013). Teknik Analiz Yöntemini Kullanan Yatırımcıların Davranışsal Finans Modelleri ile Açıklanması Türkiye’de Bir Araştırma. Adnan Menderes Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü,Yüksek Lisans Tezi: 1-114.
  • Böyükaslan, A. (2012). Bireysel Yatırımcıları Finansal Yatırım Kararına Yönlendiren Faktörlerin Davranışsal Finans Açısından İncelenmesi: Afyonkarahisar Örneği. Afyon Kocatepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi , 1-219.
  • Büyüköztürk, Ş. (2010). Sosyal Bilimler İçin Veri Analizi El Kitabı, 11.Baskı, Ankara: Pagem Akademi.
  • Borghans, L., Duckworth, A. L., Heckman, J. J. ve Weel, B. (2008). The Economics and Psychology of Personality Traits, The Journal of Human Resources, XLIII(4) 972-1057.
  • Bono, J.E., Boles, T.L., Judge, T.A. and Lauyer, K. L.(2002). The Role of Personality in Task and Relationship Conflict, http://m.timothy-judge.com/Bono%20et%20al.%20J.%20Personality.pdf: 311-344.
  • Bhavani, G. And Shetty, K. (2017). Impact of Demographics and Perceptions of Investors on Investment Avenues, Accounting and Finance Research Vol. 6, No. 2: 198-205.
  • Brandstätter, H. (2010). Personality aspects of entrepreneurship: A look at five meta-analyses, Personality and Individual Differences, Volume 51, Issue 3, 1-9. doi:10.1016/j.paid.2010.07.007.
  • Caligiuri, P. M. (2000). The Big Five Personality Characteristics as Predictors of Expatriate's Desire to Terminate The Assignment and Supervisor-Rated Performance, Personnel Psychology, 53; 67-88.
  • Chen, Y. and Lai, M. (2010). Factors Influencing the Entrepreneurial Attitude of Taiwanese Tertiary-Level Business Students. Social Behavior and Personality, 1-12.
  • Çarıkçı, İ., Kanten, S. ve Kanten, P. (2010). Kişilik, Duygusal Zeka Ve Örgütsel Vatandaşlık Davranışları Arasındaki İlişkileri Belirlemeye Yönelik Bir Araştırma, Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi: 41-65.
  • Çetin, F. ve Varoğlu, A. K. (2009). Özellikler Bağlamında Girişimcinin Beş Faktör Kişilik Örüntüsü, Savunma Bilimleri Dergisi, Cilt 8, Sayı 2, Sayfalar 51-66.
  • Çivitçi, N. ve Arıcıoğlu, A. (2012). Beş Faktör Kuramına Dayalı Kişilik Özellikleri, Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, Yıl 12, Sayı 23, Haziran 2012, 78 - 96
  • Dal, N.E. ve Dal, V. (2014). Kişilik Özellikleri Ve Sosyal Ağ Sitesi Kullanım Alışkanlıkları: Üniversite Öğrencileri Üzerine Bir Araştırma, Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Dergisi Yıl: 6 Sayı:11 2014 Güz: 144-162.
  • De Bondt, W., Muradoglu, G., Shefrin, H. and Staikouras S. K. (2008). Behavioral Finance: Quo Vadis?, Journal of Applied Finance (Formerly Financial Practice and Education), Vol. 18, No. 2: 1-16.
  • De Bondt, W, Mayoral, R. M., Vallelado, E. (2013). Behavioral decision-making in fi nance: An overview and assessment of selected research, Revısta Española De Fınancıacıón Y Contabılıdad, Vol. XLII, no: 157: 99-118
  • Demir, Y., Akçakanat, T. ve Songur, A. (2011). Yatırımcıların Psikolojik Eğilimleri ve Yatırım Davranışları Arasındaki İlişki: İMKB Hisse Senedi Yatırımcıları Üzerine Bir Uygulama. Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 10(1): 117-145.
  • Dole, C. and Schroeder, R. G. (2001), The impact of various factors on the personality, job satisfaction and turnover intentions of professional accountants, Managerial Auditing Journal, Vol. 16 No. 4: 234245.
  • Doğan, T. (2013). Beş Faktör Kişilik Özellikleri ve Öznel İyi Oluş, Doğuş Üniversitesi Dergisi, 14 (1), 56- 64.
  • Durand ,R.B., Newby, R. And Sanghani, J. (2008) An Intimate Portrait of the Individual Investor, Journal of Behavioral Finance, 9:4, 193-208.
  • Ede, M. (2007). Davranışsal Finans ve Bireysel Yatırımcı Davranışları Üzerine Ampirik Bir Uygulama. Marmara Üniversitesi, Bankacılık ve Sigortacılık Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi , 1-202.
  • Eryiğit, C. (2009). Ulus Merkezcilik ve Kişilerarası Etkilerin Tüketicilerin Yabancı Ürün Satın Alma Niyeti Üzerindeki Etkilerinin Kültürlerarası İncelemesi. Yayınlanmamış Doktora Tezi, H.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü.
  • Field, A. (2013). Discovering Statistics using SPSS for Windows. London, Thousand Oaks, SAGE Publications India Pvt Ltd, New Delhi 110 044.
  • Fromlet, H. (2001). Behavioral Finance-Theory and Practical Application: Systematıc Analysıs Of Departures From The Homo Oeconomıcus Paradıgm Are Essentıal For Realıstıc Fınancıal Research And Analysıs, Business Economics, Vol. 36, No. 3: 63-69
  • Goldberg, L. R. (1992). The development of markers for the Big-Five factor structure. Psychological Assessment, 4, https://ipip.ori.org/: 26-42.
  • Gökdeniz, İ. ve Merdan, E. (2011). Kişilik İle Kariyer Seçimi Arasındaki İlişkinin İncelenmesi, Aksaray Üniversitesi İİBF Dergisi, Temmuz 2011, Cilt: 3, Sayı: 2: 23-36.
  • Gül, M., Ekşi, İ. H., & Sürme, M. (2017). Davranışsal Finans Açısından Altın Yatırımcılarının Davranışlarının İncelenmesi: Gaziantep Örneği. Maliye Finans Yazıları , 143-166.
  • Gümüş, F. B., Koç, M. ve Agalarova, M. (2013). Kararları Üzerinde Etkili Olan Demografik Ve Psikolojik Faktörlerin Tespiti Üzerine Bir Çalışma: Türkiye Ve Azerbaycan Uygulaması, Kafkas Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi Cilt 4, Sayı 6: 71-93.
  • Hallahan, T., Faff, R. And McKenzie M.D. (2004). An empirical investigation of personal financial risk tolerance, Financial Services Review 13 (2004) 57–78.
  • Hayta, A. B. (2014). Bireysel Yatırımcıların Finansal Risk Algısına Etki Eden Psikolojik Önyargılar, Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 329-352.
  • Heaven, P.C.L. and Ciarrochi, J. (2012). When IQ is not everything: Intelligence, personality and academic performance at school, Personality and Individual Differences 53 (2012) 518–522.
  • Huang,J, Y., Shieh, J. C. P. and Kao, Y. C. (2016). Starting Points For A New Researcher İn Behavioral Finance, International Journal of Managerial Finance, Vol. 12 Issue: 1: 92-103.
  • İrengün, O. and Arikboğa, Ş. (2015). The effect personality traits on social entrepreneurship intentions: A field research. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 195: 1186-1195.
  • Just, C. (2011). A review of literature on the general factor of personality, Personality and Individual Differences 50 (2011) 765–771.
  • Jurevičienė, D., Ivanova, O. (2013). Behavıoural Fınance: Theory And Survey, Mokslas Lıetuvos Ateıtıs Scıence – Future Of Lıthuanıa: 53-58.
  • Jurevičienė, D and Ivanova, O. (2012). Behavıoral Fınances Of Fınancıally Savvy Households: The Types Of Investors, Contemporary Issues In Busıness, Management And Educatıon: 220-231.
  • Kim, K. A., and Nofsinger, J. R, (2008). Behavioral finance in Asia, Pacific-Basin Finance Journal 16:1–7.
  • Kübilay, B., & Bayrakdaroğlu, A. (2016). An Empirical Research on Investor Biases in Financial Decision- Making Financial Risk Tolerance and Financial Personality. International Journal of Financial Research Vol. 7, No. 2 , 171-182.
  • Küçük, A. (2014). Bireysel Yatırımcıları Finansal Yatırım Kararına Yönlendi¬ren Faktörlerin Davranışsal Finans Açısından Ele Alınması: Osmaniye Örne¬ği. Akademik Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi: 104-122.
  • Küçüksille, E. (2012). Ayın Evresi Etkisi ve İMKB’de Bir Uygulama, Muhasebe ve Finansman Dergisi:
  • Küden, M. (2014). Davranışsal Finans Açısından Bireysel Yatırım Tercihle¬rinin Değerlendirilmesi. Gediz Üniversitesi,Sosyal Bilimler Enstitüsü,Yüksek Lisans Tezi: 1-129.
  • Kourtidis, D., Sevi´ca,Z. and Chatzogloub, P. (2011). Investors’ trading activity: A behavioural perspective and empirical results, The Journal of Socio-Economics 40: 548-557.
  • Komarraju, M., Karau, S.J. and Schmeck, R.R. (2009). Role of the Big Five personality traits in predicting college students' academic motivation and achievement, Learning and Individual Differences 19 (2009) 47–52.
  • Llewellyn,D.J. and Wilson, K.M. (2003) "The controversial role of personality traits in entrepreneurial psychology", Education + Training, Vol. 45 Issue: 6, pp.341-345.
  • Mayfield, C., Perdue, G. And Wooten, K. (2008). Investment management and personality type, Financial Services Review 17 (2008) 219–236.
  • Maxfield, S., Shapiro, M., Gupta, V. and Hass,S. (2010),Gender and risk: women, risk taking and risk aversion, Gender in Management: An International Journal, Vol. 25 Iss: 586 – 604.
  • Michenaud, s. and Solnik, B. (2008). Applying regret theory to investment choices: Currency hedging decisions, Journal of International Money and Finance 27 (2008) 677–694.
  • Moradi, M., Meshkib, M. And Mostafaei, Z. (2013). A study on investors’ personality characteristics and behavioral biases: Conservatism bias and availability bias in the Tehran Stock Exchange, Management Science Letters 3 (2013) 1191–1196.
  • Moldasheva,G. and Mahmood , M. (2014) "Personality, learning strategies, and academic performance: Evidence from post-Soviet Kazakhstan", Education + Training, Vol. 56 Issue: 4, pp.343-359.
  • McCrae, R. R. and Costa, P. T. Jr. (1987). Validation of the five-factor model of personality across instruments and observers. Journal of Personality and Social Psychology, 52 (1), 81-90.
  • McCrae, R. R. and John, O. P. (1992). An introduction to the five-factor model and its applications. Journal of Personality, 60 (2), 175-215.
  • Nilsson, J. (2007). Investment with a Conscience: Examining the Impact of Pro-Social Attitudes and Perceived Financial Performance on Socially Responsible Investment Behavior, Journal of Business Ethics (2008) 83:307–325.
  • Özmen, F., Aküzüm, C., Sünkür, M. Ve baysal M. (2011). Sosyal Ağ Sitelerinin Eğitsel Ortamlardaki İşlevselliği, 6th International Advanced Technologies Symposium (IATS’11), 16-18 May 2011, Elazığ, Turkey: 42-47.
  • Öztürk, A., Kara, A., ve Körük, S. (2015). Üniversite Öğrencilerinin Kişilik Özellikleri, Cinsiyet Rolleri ve Yüz Kızarma Eğilimlerinin Sosyal Görünüm Kaygılarını Yordama Gücü ve Aralarındaki İlişki, Turkish Studies - International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic Volume 10/10 Summer 2015, p. 733-748, ISSN: 1308-2140, www.turkishstudies.net, DOI Number: http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.8693
  • Pak,O. And Mahmood,M. (2015). Impact of personality on risk tolerance and investment decisions: A study on potential investors of Kazakhstan , International Journal of Commerce and Management, Vol. 25 Issue: 4: 370-384.
  • Pizur‐Barnekow, K. And Knutson, J. (2009). A comparison of the personality dimensions and behavior changes that occur during solitary and co‐occupation, Journal of Occupational Science, 16:3, 157
  • Phan, K. C. and Jian, Z. (2014). Factors Influencing Individual Investor Behavior: An Empirical Study of the Vietnamese Stock Market. American Journal of Business and Management, Vol. 3, No. 2: 77
  • Roberts, B.W. (2009). Back to the future: Personality and Assessment and personality development, Journal of Research in Personality: 137–145.
  • Ricciardii, V. and Simon, H. K. (2000). What is Behavioral Finance?, Business, Education and Technology Journal: 1-10.
  • Ritter, J. R. (2003). Behavioral finance, Pacific-Basin Finance Journal 11: 429–437.
  • Rzeszutek, M. (2015). Personality Traits and Susceptibility to Behavioral Biases among a Sample of Polish Stock Market Investors, International Journal of Management and Economics,No. 47, July– September 2015, pp. 71–81.
  • Sadi, R., Asl, H.G.,Rostami, M.R. Gholipour, A. and Gholipour, F. (2011). Behavioral Finance: The Explanation of Investors’ Personality and Perceptual Biases Effects on Financial Decisions, International Journal of Economics and Finance: 234-241.
  • Sansar, N. G. (2016). Değişen Finansal Akımlar: Rasyonalizmden Davranışsal Finans Yaklaşımına, İGÜSBD, Cilt: 3 Sayı: 2: 135-150.
  • Sefil, S. ve Çilingiroğlu, H. K. (2011). Davranışsal Finansın Temelleri: Karar Vermenin Bilişsel Ve Duygusal Eğilimleri, Istanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi Yıl:10 Sayı:19: 247-268.
  • Sığrı, Ü., & Gürbüz, S. (2011). Akademik Başarı Ve Kişilik İlişkisi: Üniversite Öğrencileri Üzerinde Bir Araştırma. Savunma Bilimleri Dergisi, Cilt 10, Sayı 1 , 30-48.
  • Shiller, R. J. (2003). From Efficient Markets Theory to Behavioral Finance, The Journal of Economic Perspectives, Vol. 17, No. 1: 83-104.
  • Smith, M. (1999), Personality issues and their impact on accounting and auditing, Managerial Auditing Journal, Vol. 14 No. 9: 453-460.
  • Slovic, P. (1972). Psychologıcal Study Of Human Judgment: Implıcatıons For Investment Decısıon Makıng, The Journat of Finance: 779-799.
  • Tatlılıoğlu, K. (2014). Üniversite Öğrencilerinin Beş Faktör Kişilik Kuramı’na Göre Kişilik Özellikleri Alt Boyutlarının Bazı Değişkenlere Göre İncelenmesi. Tarih Okulu Dergisi (TOD),Yıl 7, Sayı XVII ,
  • Tekin, B. (2016). Beklenen Fayda ve Beklenti Teorileri Bağlamında Geleneksel Finans – Davranışsal Finans Ayrımı, Journal of Accounting, Finance and Auditing Studies 2/4: 75-107.
  • Tetik, N., Karadeniz, G., Margazieva, N. ve Altımışev, S. (2015). Geleneksel Finanstan Davranışsal Finansa: Hangi Düşüncelerle Harcama Veyatırım Yaparız?, http://journals.manas.edu.kg/reforma/oldarchives/2015-3-67/4.pdf: 33-43.
  • Yazıcıoğlu, Y. ve Erdoğan, S. (2004). SPSS Uygulamalı Bilimsel Araştırma Yöntemleri, Detay Yayıncılık, Ankara.
  • Yıldız, G. Ve Özsoy, E. (2013). Çalışanların Kişilik Özelliğine Göre İş Doyumu Farklılaşır Mı?, Sosyal Ve Beşeri Bilimler Dergisi, Cilt 5, No 1: 268-278.
  • Zaidi, F.,B. and Tauni, M.Z. (2012). Influence of Investor’s Personality Traits and Demographics on Overconfidence Bias, Interdıscıplınary Journal Of Contemporary Research In Busıness, 730-746.
MAKALE İSTATİSTİKLERİ

                                                                                                                                                                                                        

                                                                                                                                                                                                        

                                                                                                                                                                                                        
                                                                                                                                                                                                        
                                                                                                                                                                                                        

                                                                                                                                                                                                        

                                                                                                                                                                                                        



                                                                                                                                                                                                        

                                                                                                                                                                                                        
 
                                                                                                                                                                                                        
                      
                                                                                                                                                                                                        

                                                                                                                                                                                                        

                                                                                                                                                                                                        
LINKS

                                                                                                                                                                                                        
    
                                                                                                                                                                                                        
  • 
                                                                                                                                                                                                        
    
                                                                                                                                                                                                        
    

                                                                                                                                                                                                        
     Last issue
    
                                                                                                                                                                                                        
    
                                                                                                                                                                                                        
    • 
                                                                                                                                                                                                        
  • 
                                                                                                                                                                                                        
    
                                                                                                                                                                                                        
    
                                                                                                                                                                                                        
         Previous issues
    
                                                                                                                                                                                                        
    
                                                                                                                                                                                                        
    • 
                                                                                                                                                                                                        
  • 
                                                                                                                                                                                                        
    
                                                                                                                                                                                                        
    
                                                                                                                                                                                                        
    Article Statistics
    
                                                                                                                                                                                                        
    
                                                                                                                                                                                                        
    • 

                                                                                                                                                                                                        
                                                                                                                                                                                                        




                                                                                                                                                                                                        


                                                                                                                                                                                                        

                                                                                                                                                                                                        



                                                                                                                                                                                                        

                                                                                                                                                                                                        

                                                                                                                                                                                                        
Share