KADIN ÇALIŞANLARIN ELEKTRONİK TİCARETE İLİŞKİN ALGI DÜZEYLERİNİ ÖLÇÜMLEMEYE YÖNELİK BİR ALAN ARAŞTIRMASI
Author :
Abstract
Bu çalışmanın amacı, Çankırı ilinde MEB’e bağlı okullarda istihdam edilen kadın çalışanların işgücü piyasalarına katılımları yönüyle elektronik ticaret eğilimlerini neden ve sonuçları açısından analiz etmektir. Halen varlığını koruyan toplumsal cinsiyet, ataerkil ailevi yapı, cam tavan ilişkisi ve öğrenilmiş çaresizlik şeklindeki bir takım aksaklıklara rağmen kadın çalışanların işgücü piyasalarında her geçen gün varlıklarını iyiden iyiye hissettirmeleri, klasik iktisadi doktrininin ve piyasa ekonomisinin dayattığı çalışma ve boş zaman arasındaki tercihlerini çalışmadan yana kullanmaları kadının çalışma ve çalışma dışı yaşamını kolaylaştıracak bir takım davranışlar geliştirmesini zorunlu kılmıştır. Gerek çalışma yaşamının beraberinde getirdiği stres ve yoğunluk gerek çalışma dışı yaşamda üstlenilen sorumluluklar nedeniyle “çift kariyerli” olarak addedilen kadın, üstlenmek zorunda kaldığı söz konusu bu rolleri yerine getirmek için çabalamakta hatta ezilmektedir. Zaman zaman zaruri ihtiyaçlarını karşılama noktasında dahi sıkıntılar yaşamaktadır. O nedenle kadının çalışma ve çalışma dışı yaşamını ve işgücü piyasalarına girişlerini kolaylaştıracak uygulamalara ve yeni davranış kalıplarına ihtiyaç vardır. Son zamanlarda bilgi ve iletişim teknolojilerinde meydana gelen değişim ve dönüşüm, cinsiyet; yaş; milliyet ve etnisite farkı gözetmeksizin işgücü piyasalarında aktif bulunan tüm çalışanları etkisi altına almakta, istihdamın şeklinde ve yapısında radikal değişimlere neden olmaktadır. Özellikle son yıllarda küreselleşmenin ivme kazanmasının doğal bir sonucu olarak hizmet sektörünün tarım ve sanayiye kıyasla istihdamın temel dinamiğini oluşturması, çalışanların vasıflarında meydana gelen değişimler, sanayi ekonomisinin yerini bilgi ekonomisine bırakması sonucunda ortaya çıkan bilgi işçileri hiç şüphesiz kadın çalışanların işgücü piyasalarında yeniden konumlanmasını zorunlu hale getirmiştir. Bilgi ekonomisinin işgücü piyasalarındaki çıktılarının kadının çalışma ve çalışma dışı günlük yaşamını doğrudan ya da dolaylı etkilemesinin bir sonucu olarak gelişen elektronik ticaret davranışı çalışmanın çıkış noktasını oluşturmaktadır.
Keywords
Abstract
The purpose of the study is to analyze the electronic commerce inclination of the female teachers working in the schools of National Education Ministry in Turkey on the basis of their participation to the labor markets. In spite of the problems such as social gender, patriarchal family, glass ceiling effect, and learned helplessness which are still ongoing and as a result of the increasing ratio of the women labor to the participation of the labor markets and their choices for work despite free time which has been dictated by classical economic doctrine, women has to develop some sorts of behaviors in order to facilitate their lives in/out of their works. Women, possessing dual careers because of both stress and hard work and responsibilities out of work, strive hard to take over these liabilities and more than that sometimes, this is a kind of struggle. At times, they have some difficulties to meet their minimum needs. Therefore, new behavior templates as well as implementations are needed for women in order to ease their work and out of work lives and their participation to the labor markets. Recent developments and transformations concerning the information and communication technologies have left a great impact on the active labor in the labor markets regardless of their gender, age, nationality, and ethnicity; and this process has radically changed the type and structure of the employment. In particular, as a result of the globalization process, the rising importance of service sector on employment rather than agriculture and industry, the changes on the qualifications of the labors, occurrence of the knowledge workers because of the replacement of industrial economy with the knowledge economy; female workers are to reposition themselves in the labor markets. Electronic commerce, which developed due to the impact of the outcomes of the knowledge economy in the labor markets on the female workers’ work and out of work lives directly and indirectly, is the main starting point of the study.
Keywords
- Altan. Ö. Z. (2008). Sosyal Politika. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi AÖF Yayını.
- Altan. Ö. Z. (2008). Sosyal Politika. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi AÖF Yayını.
- Armağan, E. A., & Turan, A. H. (2014). Internet üzerinden alışveriş: demografik faktörlerin, bireyselihtiyaçların etkisi üzerine ampirik bir değerlendirme. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 28(3), 1-23.
- Arslandere, M. (2010). Elektronik ticaret ve Karaman'daki Kobi'ler üzerine bir araştırma (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü).
- Candır H. (2014), Türkiye’de kadın çalışanların sosyal haklar açısından durumu, (Yüksek Lisans Tezi, Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü).
- Canpolat, Ö. (2001). E-ticaret ve Türkiye'deki gelişmeler. Sanayi ve Ticaret Bakanlığı.
- Chen, L. (2009). Online consumer behavior: An empirical study based on theory of planned behavior. The University of Nebraska-Lincoln.
- Çakmak, R. (2001). Kadın İşgücü ve Yönetim Kadrolarında Kadın İşgücü İstihdamı. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
- Çetin, H. (2014). Online (çevrim içi) alışverişte akademisyen davranışları ve alışverişe yönelten etkenler. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 19(4), 65-76.
- Çitçi, O. (1982). Kadın sorunu ve Türkiye'de kamu görevlisi kadınlar (Vol. 200). Türkiye ve Orta Doğu Amme İdaresi Enstitüsü Yayınları.
- Demirbilek, S. (2007). Cinsiyet ayrımcılığının sosyolojik açıdan incelenmesi. Finans Politik & Ekonomik Yorumlar, 44(511), 12-27.
- Doğramacı, E. (1997). Türkiye'de Kadının Dünü Bugünü. Ankara: Kültür Yayınları. Ekin, N. (1998). Bilgi ekonomisinde elektronik ticaret. İstanbul Ticaret Odası.
- Ekmekçi Y. (2004), Türkiye’de kadın işgücünün gelişimi ve çalışma yaşamında karşılaştıkları engeller, (Yüksek Lisans Tezi, Anadolu Üniversitesi).
- Elmas P. (2009), Ticaretin yeni şekli elektronik ticaret, AR&GE Bülten Ekonomi, İzmir Ticaret Odası.eMarketer. 2001. Consumers and the Internet: 2000 Holiday and Beyond, http://222/emarketer.com/estats/ecommerce_ b2c/20010305_big_holiday.html, March 5 (Erişim Tarihi: 18.09.2017)
- Ene, S. (2002). Elektronik ticarette tüketicinin korunması ve bir uygulama. Pusula Yayıncılık ve İletişim.
- Globerman, S., Roehl, T. W., & Standifird, S. (2001). Globalization and electronic commerce: inferences from retail brokering. Journal of International Business Studies, 32(4), 749-768.
- Goldsmith, R. E., & Goldsmith, E. B. (2002). Buying apparel over the Internet. Journal of Product & Brand Management, 11(2), 89-102.
- Gökalp, İ. E. (2008). Türkiye’de Kadın Girişimciler ve Kadın Yöneticiler. Yüksek Lisans Tezi. Kırıkkale Üniversitesi.
- Güleş, H. K., Adem, Ö., & Bülbül, A. G. H. (2002). İnternet Teknolojisi Açısından İşletmeler ArasıElektronik Ticaret ve Aracı Pazarlar. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 7(2), 33-55.
- Güldal, D. (2006). Kadın yöneticileri motive ve demotive eden faktörlerin tespitine yönelik bir araştırma. Yüksek Lisans Tezi. Çukurova Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
- Hablemitoğlu, Ş. (2001). Kırsal Kesimde Kadınların Güçlenmesi ve “Bilgi” Arasındaki İlişki. Çiftçi ve Köy Dünyası, 16(203), 17-19.
- Henderson, J., Dooley, F., & Akridge, J. (2004). Internet and e-commerce adoption by agricultural input firms. Review of Agricultural Economics, 26(4), 505-520
- http://www.die.gov.tr (Erişim Tarihi: 18.11.2015).
- İçli, T. G. (1998). Cumhuriyet döneminde kadının sosyal konumu. Edebiyat Fakültesi Dergisi, 15(3), 93-103. İlkkaracan, İ. (75). Yılda Kadınlar ve Erkekler. Türkiye İş Bankası. İstanbul İMKB. Tarih Vakfı.
- İzgi, B. B., & Şahin, İ. (2013). Elektronik perakende sektörü ve internet alişverişi tüketici davranişi: Türkiyeörneği. Muğla Sitki Koçman Üniversitesi Iktisadi Ve Idari Bilimler Fakültesi Ekonomi ve Yönetim Araştirmalari Dergisi, 2(1), 9-27.
- Kalleberg, A. L., & Sorensen, A. B. (1979). The sociology of labor markets. Annual review of sociology, 5(1), 351-379.
- Kılıç, D., & Öztürk, S. (2014). Türkiye’de Kadınların işgücüne katılımı önündeki engeller ve çözüm yolları: bir ampirik uygulama. Amme İdaresi Dergisi, 47(1), 107-130.
- Kocacık F. & Gökkaya V. B. (2005), “Türkiye’de çalışan kadınlar ve sorunları”, Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 6(1), 195-196.
- Küçükyılmazlar, A. (2006). Elektronik Ticaret Rehberi. İstanbul Ticaret Odası, 3.
- Lefebvre, L., Cassivi, L., & Lefebvre, É. (2001). E-commerce transition model for supply chain management. Journal on Chain and Network Science, 1(1), 23-32.
- Makal, A. (2010). Türkiye’de erken cumhuriyet döneminde kadın emeği. Çalışma ve Toplum, 2, 13-39.
- Mutz, D. C. (2005). Social trust and e-commerce: Experimental evidence for the effects of social trust on individuals’ economic behavior. Public Opinion Quarterly, 69(3), 393-416.
- Ngai, E. W., & Wat, F. K. T. (2002). A literature review and classification of electronic commerce research. Information & Management, 39(5), 415-429.
- Oxley, J. E., & Yeung, B. (2001). E-commerce readiness: Institutional environment and international competitiveness. Journal of International Business Studies, 32(4), 705-723.
- Önder, N. (2013). Türkiye'de Kadın İşgücünün Görünümü. Çalışma Dünyası Dergisi, 1(1), 35-61.
- Kenan, Ö. & Yüksel, H. (2012). Geçmişten günümüze çalışma hayatı. Hak İş Uluslararası Emek ve Toplum Dergisi, 1(1), 34-59.
- Özer, M., & Biçerli, K. (2003). Türkiye’de kadın işgücünün panel veri analizi., Sosyal Bilimler Dergisi, 2003-2004, 3(1), 55-86.
- Pankaj S. (2005), E-Commerce, New Delhi, India: A.P.H. Publishing Corporation.
- Quataert D. (1999). Sanayi devrimi çağında Osmanlı imalat sektörü, (Çev.)Tansel Güney, İstanbul: İletişim Yayınları.
- Singh, N., & Kundu, S. (2002). Explaining the growth of e-commerce corporations (ECCs): an extension and application of the eclectic paradigm. Journal of International Business Studies, 33(4), 679-697.
- Sinha, J. (2010). Factors affecting online shopping behavior of Indian consumers. University of South Carolina.
- Soysal, T. (2006). Uluslararası Sözleşmeler Işığında 4857 Sayılı İş Kanunu’nda Kadın İşçiyi Koruyan Hükümler. Kamu İş, 8(4), 1-48.
- Stentor (1993). The Information Highway, Ottawa, Canada: Stentor Telecom Policy.
- Sugözü, İ. H., & Demir, S. (2011). İnternet Teknolojisi ve Elektronik Ticaret. Nobel Akademik Yayıncılık, Ankara.
- Tabak Ş. Ş. (2002). Elektronik Para ve Merkez Bankacılık, Uzmanlık Yeterlilik Tezi, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası, Ankara.
- Ulaş I. ve Yılmazer E. (2014), “Çalışma hayatında özel gruplara (dezavantajlı)yönelik sosyal politikalar”, (Ed.) Tokol A. ve Alper Y., Sosyal politika, 5. Baskı, Bursa: Dora Yayınları, 304-318.
- Urhan, B., & Etiler, N. (2011). Sağlık sektöründe kadın emeğinin toplumsal cinsiyet açısından analizi. Çalışma ve Toplum, 2(29), 191-215.
- Urhan, B. (2009). Görünmezlerin Görünür Olma Mücadeleleri: Çalışan Kadın Örgütlenmeleri. Çalışma ve Toplum, 2, 83-110.
- Üner, S. (2008). Toplumsal cinsiyet eşitliği. TC Başbakanlık Kadının Statüsü Genel Müdürlüğü. Kadına Yönelik Aile İçi Şiddetle Mücadele Projesi.
- Vulkan, N. (1999). Economic Implications of Agent Technology and E‐Commerce. The Economic Journal, 109(453), F67-90.
- Williams V. E-commerce: small business ventures online, Washington, DC: U.S. Department of Commerce, Office of the Advocacy, Small Business Administration, July 1999
- WTO Web Sitesi, http://www.wto.org/english/thewto_e/whatis_e/tif_e/bey4_e.htm, (Erişim Tarihi: 09.06.2016).
- Yahoo Finance. 2001. Online sales ıncreased by 54 percent this holiday season, despite dot.com closures andsoft offline purchases, says jupiter. Http:biz.yahoo.com/bw/010117/ny_ jupiter.html, January 17 (Erişim Tarihi: 18.09.2017).
- Zaim S. (1997). Çalışma ekonomisi, Yenilenmiş ve Genişletilmiş 10. Baskı, İstanbul: Filiz Kitabevi.
- Zengingönül, O. (2005). Nedir Bu Küreselleşme? Kaçabilir miyiz? Kullanabilir miyiz?. Esiad Dergisi, Yıl, 1, 85-106.
- Zincirkıran M. (2001). “Küreselleşme: sorunlar ve çözüm yolları”, Bilgi Toplum Dergisi, 1(3).
