Author :
Abstract
İslam sanatının anlam ve amacı üzerine yapılan en genel yorum tasavvufi yorumdur. Sanatçı ve sanat eserine din ekseninde yaklaşan tasavvufi yorum, İslam sanatının oluşumunda ve anlamlandırılmasında sosyal, siyasal ve kültürel etkileri ve en önemlisi estetik kaygıyı neredeyse görmezden gelmektedir. Bu yorumlara bakıldığı zaman İslam sanatının derin felsefi anlam ve amaçlara sahip olduğu görülmektedir. Sıradan izleyicinin bu felsefi anlamları kavrayamama olasılığı oldukça yüksektir. Bu durum tasavvufi yorumunun işlevselliğini sorgulanabilir hale getirmektedir. İslam sanatı din, sosyal-siyasal-kültürel ve estetikten oluşan üçlü bir sacayağı üzerinde yükselmektedir. Zaman zaman bu ayaklardan birinin öne çıktığı görülebilir. Bazı dönem ve sanatçı da İslam Sanatı’nın dini yönü öne çıkabilir, bazı dönem ve sanatçıda ise estetik yönü. Bazen çok yüzeysel anlamlar içerebileceği gibi bazen da çok derin anlamlara sahip olabilir. Müslüman bir sanatçının ortaya koyduğu bir eserin dinle hiçbir şekilde anlamsal bağı olmasa bile bu sanat eseri form açısından İslam Sanatıdır. Bu İslam sanatının karakterini dinin oluşturmadığı anlamına gelmez.
Keywords
Abstract
The most common comment on the meaning and purpose of Islamic art is mystical. The mystical interpretation approaching the artist and the work of art in the axis of religion, Social, political and cultural influences in the formation and meaning of Islamic art, and most importantly, aesthetic worries are almost ignore. Looking at these interpretations, it appears that Islamic art has deep philosophical meanings and purposes. It is difficult for the ordinary spectator to know these philosophical meanings. This makes the functionality of mystical interpretation questionable. The art of Islam rises on a trivet of consist of religion, social-political-cultural and aesthetic. From time to time it can be seen that one of these feet has come forward. In some periods and artists, the religious aspect of Islamic art can stand out, while in some areas and artist it is aesthetic. Sometimes it can have very superficial meanings and sometimes it can have very deep meanings. The character of Islamic art is nevertheless religion.
Keywords
- Altıntaş, R. (2002). İslam Düşüncesinde Tevhid Ve Estetik İlişkisi. İstanbul : Pınar Yayınları.
- Altıntaş, R. (2002). İslam Düşüncesinde Tevhid Ve Estetik İlişkisi. İstanbul : Pınar Yayınları. Arvasi, S.A. (2009). Diyalektiğimiz ve Estetiğimiz. İstanbul: Bilgeoğuz Yayınları.
- Ayvazoğlu, B. (2017). Aşk Estetiği. İstanbul: Kapı Yayınları.
- Bağlı, M. (2010). Modernizme Direnen Estetik. İstanbul: Kapı Yayınları.
- Burckhardt, T.(2013). İslam Sanatı Dil ve Anlam. Turan Koç (Çev.). İstanbul: Klasik Yayınları. Çam, N. (2016). İslamda Sanat Sanatta İslam. İstanbul : Akçağ Yayınları.
- el-Fârûkî, İ. R., el-Fârûkî, L. L. (1999). İslam Kültür Atlası. Mustafa Okan Kibaroğlu, Zerrin Kibaroğlu (Çev.). İstanbul: İnkılap Yayınları.
- Grabar, O.(2004). İslam Sanatını Oluşumu. Nuran Yavuz (Çev.). İstanbul: Kanat Kitap.
- Ötgün, C. (2008). Sanat Yapıtına Yaklaşım Biçimleri. Gazi Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Sanat ve Tasarım Fakültesi Dergisi, 2, 159-178.
- Özgür, Ş. Oleg Grabar ve İslam Sanatı Yorumu, s. 93Koç, T. (2015). İslam Esetiği. Ankara: İsam Yayınları.
- Kutup, M. (1979). İslam Düşüncesinde Sanat. İstanbul: Fikir Yayınları.
- Kurtoğlu, M. (2014). İslam Estetiğine Giriş. Vakıflar Dergisi, 41, 201-204.
- Leaman, O. (2010). İslam Estetiğine Giriş. Nuh Yılmaz (Çev.). İstanbul: Küre Yayınlar.
- Nasr, S. H. (2017). İslam Sanatı ve Maneviyatı. Ahmet Demirhan (Çev.). İstanbul: İnsan Yayınları.
- Pişgin, Y. (2015). İslam ve Sanat. İçinde: Göküş, Ş., Atay, R., Pişgin, Y. (Ed.), Din-Sanat İlişkisi Bağlamında Dinî Tecrübenin Sanat Ruhuna Etkisi (s. 45-59). İstanbul: Ensar Neşriyat.
- Tartı, N. (2015). İslam ve Sanat. İçinde: Göküş, Ş., Atay, R., Pişgin, Y. (Ed.), Sanat İle Dinin Bazı Ortak Yönleri Üzerine Bir Deneme (s. 33-44). İstanbul: Ensar Neşriyat.
- Taşkent, A. (2012). -Arnold, Creswell ve Grabar Metinleri Bağlamında– İslam Sanatı ve Oryantalist Yaklaşımlar Üzerine Bir İnceleme I. Sosyoloji Dergisi, 3(24), 155-181.
- Toka, L. (2016). Kutsal ve Sanat. Dinbilimleri Akademik Araştırma Dergisi, 16(2), 9-22. Toprak, B. (2006). Din Ve Sanat. Ankara: Hece Yayınları.
- Yetkin, S. K. (1953). İslam Minyatürünün Estetiği. Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 2(1), 33- 40.
- Yetkin, S. K. (1952). İslam Sanatının Mahiyeti. Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 1(1), 44-47. (Gayet, A., L’art Arabe, 1981’den aktarıyor.).
