Author :
Abstract
Enerji, nasıl ki insanların yaşamlarını sürdürebilmeleri için temel ihtiyaçlarından birini oluşturuyorsa aynı şekilde ülkeler içinde gelişmişliğin ve refah düzeylerini gösteren önemli bir gösterge haline gelmiştir. Her geçen gün fosil yakıtların azalması, istikrarsız fiyatlanmaları ve çevreye verdiği zararların artmasıyla ülkeler yenilenebilir enerji politikaları oluşturmaya başlamıştır. Türkiye’nin fosil yakıt rezervlerinin kendi enerji ihtiyacını karşılayamaması, ekonomik büyümesine bağlı olarak enerjide dışa bağımlılığını arttırmaktadır. Bu nedenle Uluslararası Sözleşmelere taraf olan Türkiye, fosil yakıta dayalı kalkınma politikasından, yenilenebilir enerji ile kalkınma politikasına geçme yükümlülüğü altına girmiştir. Bu çalışmamızda, Türkiye’deki büyüme ve yenilenebilir enerji arasındaki uzun dönem nedensellik ilişkisi 1984-2016 yılları dikkate alınarak incelenmiştir. Değişkenler arasındaki nedenselliğin test edilmesinde Augmneted Dickey Fuller (ADF) ve Kwiatkowski-Philips-Schmidt-Shin (KPSS) birim kök testi, Johansen Eşbütünleme testi ve Granger Nedensellik testi kullanılmıştır. Verilerin durağanlaştırılması için ADF ve KPSS testlerine tabi tutulmasıyla birinci derecede farkları alınması durumunda durağanlaştıkları görülmüştür. Yapılan Granger testi sonucu ise yenilenebilir enerjiyle GSYH arasında ve GSYH ile yenilenebilir enerji arasında bir nedensellik ilişkisi bulunmamıştır.
Keywords
Abstract
Just as energy is one of the basic needs for people to survive, it has also become an important indicator of the progress and prosperity levels within the countries. As each day fossil fuels are decreasing, their prices are unstable, and their damage to environment is increasing, countries are beginning to create renewable energy policies. As fossil fuel reserves of Turkey can not meet its own needs, it increases the dependence on foreign energy related with economic growth. Therefore, Turkey, which is party to International Covenants, has become under the obligation to pass renewable energy development policies from the fossil fuel-based development policy. In this study, long-term causal relationship between growth and renewable energy in Turkey is analyzed considering the years 1984-2016. Augmneted Dickey Fuller (ADF) and Kwiatkowski-Philips-Schmidt-Shin (KPSS) unit root test, Johansen cointegration test and Granger Causality test were used to test the causality between variables. To stabilize the data, by using ADF and KPSS tests, it was seen that they were stabilized when taking first degree differences. As a result of the Granger test, there was no causal relationship between renewable energy and GDP and between GDP and renewable energy.
Keywords
- D.A. Dickey, W.A. Fuller, “Distribution of the Estimators for Autoregressive Time Series With a Unit Root”, Journal of the American Statistical Association, Vol.74, No: 366, 1979
- Gövdere B. ve Can M., (2015), “Enerji Tüketimi ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: Türkiye Örnekleminde Eş bütünleşme Analizi”, Uluslararası İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, No:2 ss:101-114
- Granger, C.W.J. (1969). Investigating causal relations by econometric models and cross-spectral methods. Econometrica, 37: 424-438.
- Karagöl E.T. ve Kavaz İ. (2017). Dünyada ve Türkiye’de Yenilenebilir Enerji. Seta YayınlarıKorkmaz Ö. ve Develi A., (2012), “Türkiye’de Birincil Enerji Kullanımı, Üretimi ve Gayri Safi Yurt İçiHasıla (GSYİH) Arasındaki İlişki”, Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Cilt:27,Sayı:2, ss.1-25
- Korkmaz S. ve Güngör Ö., (2016), “Türkiye’de Enerji Tüketimi ile Ekonomik Büyüme Arasındaki Nedensellik İlişkisi”, Namık Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Metinleri, 02, ss:37-50
- Kwiatkowski, D., Phillips, P.C.B., Schmidt, P., Shin, Y. 1992. Testing the null hypothesis of stationarityagainst the alternative of a unit root, how sure are we that economic time series have a unit root? Journal of Econometrics 54: 159-78.
- Özşahin Ş., Mucuk M. ve Gerçeker M., (2016), “Yenilenebilir Enerji ve Ekonomik Büyüme Arasındakiİlişki: BRICS-T Ülkeleri Üzerine Panel ARDL Analizi”, Siyaset, Ekonomi ve Yönetimi Araştırmaları Dergisi, 4, ss:111-130
- TEİAS, (2018), https://www.teias.gov.tr/tr/iii-elektrik-enerjisi-uretimi-tuketimi-kayiplar, (Erişim tarihi 7 Şubat 2018).
- Uzun A., Emsen Ö.S., Yalçınkaya Ö. ve Hüseyni İ. (2013), “Toplam Elektrik Üretimi ve Ekonomik Büyümeİlişkisi: Türkiye Örneği (1980-2010)”, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (3), ss:327-WORLDBANK, (2018), https://data.worldbank.org/indicator/NY.GDP.MKTP.KD ?locations=TR (Erişim tarihi 7 Şubat, 2018).
