Author :
Abstract
Son yıllarda, hemen her alanda değişim ve gelişmeler yaşanmaktadır. Bu değişim ve gelişmeler yoğun bir rekabet ortamını beraberinde getirmektedir. Zorlu rekabet ortamında örgütlerin faaliyetlerini etkin şekilde sürdürebilmesi ve varlıklarını devam ettirebilmeleri için sadece işini yapan iş görenler çalıştırmak tek başına yeterli olmamaktadır. Örgütlerin faaliyetlerini daha iyi şekilde gerçekleştirebilmesine yönelik yapılan çalışmaların birçoğunun örgüt çalışanlarının davranışlarını anlamaya yönelik olduğu görülmektedir. Örgütsel özdeşleşme, çalışanın örgüte ait olma ve örgütle kendini bir tutma algısıdır. Yani çalışan ile örgüt arasında kurulan psikolojik bir köprüdür. Örgütlerin, kendini çalıştığı örgüt ile bir tanımlayan, örgütün amaç ve hedeflerini kendi amaç ve hedefleri gibi benimseyen yani örgüt ile özdeşleşmiş çalışanlara ihtiyaç duyduğu görülmektedir. Sosyal kaytarma, grup olarak çalışan örgüt üyelerinin bireysel olarak çalışan örgüt üyelerine kıyasla daha az çaba göstermeleridir. Sanal kaytarma, çalışanların mesai saatlerinde bilişim teknolojilerini iş dışı faaliyetler için kullanmasını ifade etmektedir. Bu çalışmada örgütsel özdeşleşmenin sosyal kaytarma ve sanal kaytarma üzerine etkisi araştırılmıştır. Ayrıca bu değişkenlerin demografik değişkenlere göre anlamlı farklık gösterip göstermediği incelenmiştir. İlgili literatürden yararlanılarak çalışmanın hipotezleri oluşturulmuştur. Çalışma bir alan çalışmasıyla desteklenmiştir. Veriler Kahramanmaraş’ta bir holdingin idari çalışanlarından anket yardımıyla toplanmıştır. Çalışmamıza gönüllü olarak 91 çalışan katılmıştır. Toplanan veriler frekans, korelasyon, regresyon ve ANOVA yöntemleri kullanılarak analiz edilmiştir. Çalışma kapsamında yapılan analizler sonucunda örgütsel özdeşleşmenin sosyal kaytarmayı ve sanal kaytarmayı etkilemediği belirlenmiştir. Ayrıca sanal kaytarma ile demografik değişkenler arasında yer alan toplam çalışma süresi arasında istatistiksel olarak anlamlı farklılık olduğu tespit edilmiştir. Elde edilen sonuçlar teorik ve uygulama perspektiflerinden tartışılmıştır.
Keywords
Abstract
In today's competitive conditions, it is not enough to operate only the employees who work on their job so that the organizations can continue their activities effectively and continue their existence. Organizational identification is the perception of the employee to belong to the organization and to keep oneself with the organization. In other words, it is a psychological bridge between the employee and the organization. Social loafing is that the members of the organization working as a group make less effort compared to the members of the organization working individually. Cyberloafing is employees’ usage of information technologies for non-work related objectives during the work hours. In this study, the effect of organizational identification on social loafing and cyberloafıng was investigated. In addition, whether or not these variables differ significantly according to demographic variables were examined. The hypothesis of the study was created by using the related literature. The study was supported by a field study. Data were collected by means of questionnaires from 91 administrative staff of a holding in Kahramanmaraş. Data were analyzed by using frequency, correlation, regression and ANOVA methods. As a result of the analyzes carried out within the scope of the study, it was determined that organizational identification did not affect social loafing and cyberloafıng. In addition, it was found that there was a statistically significantly differereces between cyberloafıng and total working time between demographic variables. The results are discussed from theoretical and practical perspectives.
Keywords
- Anandarajan, M., Teo, T. S. and Simmers, C. A. (2004). The Internet and Workplace Transformation: An Introduction. In The Internet and Workplace Transformation, Routledge, pp. 13-22.
- Andreassen, C. S., Torsheim T. and Pallesen S. (2014). Predictors of Use of Social Network Sites at Work - A Specific Type of Cyberloafing. Journal of Computer-Mediated Communication, 19, pp. 906921.
- Arık, M. (2016). Eğitim Fakültelerinde Çalışan Öğretim Elemanlarının Sanal Kaytarma Düzeylerinin Yordayıcısı Olarak Örgüt İklimi: İstanbul İli Örneği. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
- Balcı, O. (2016). İlköğretim Okullarında Görev Yapan Öğretmenler ve Yöneticilerin Örgütsel Sinizm, Kendini İşe Verememe (Presenteizm) ve Sosyal Kaytarma Arasındaki İlişkinin İncelenmesi (Arnavutköy İlçesi Örneği). Doktora Tezi. İstanbul Arel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
- Beldek, E. G. (2015). Örgütsel Özdeşleşme Örgütsel Sinizm ve Örgütsel Muhalefet İlişkisi: Görgül Bir Araştırma. Yüksek Lisans Tezi. Türk Hava Kurumu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
- Cüce, H., Güney, S. ve Tayfur, Ö. (2013). Örgütsel Adalet Algılarının Örgütsel Özdeşleşme Üzerindeki Etkisini Belirlemeye Yönelik Bir Araştırma. Hacettepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, (31)1, ss. 1-30. Çakır, S. ve Nartgün, Ş. (2018). Ortaöğretim Öğretmenlerinin Örgütsel Destek İle Sosyal Kaytarma Davranış Düzeyleri. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 11(5), ss. 555-570.
- Çakır, S. (2017). Ortaöğretim Öğretmenlerinin Örgütsel Destek İle Sosyal Kaytarma Davranış Düzeylerine İlişkin Görüşleri. Yüksek Lisans Tezi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Bolu.
- Farh, J., Early, P. C. and Lın, S. (1997). Impetusfor Action: A Cultural Analysis of Justice and Organizational Citizenship Behavior in Chinese Society. Administrative Science Quarterly, 42, pp. 421-444.
- Fındıklı, M. (2016). Sanal Kaytarma ve İş Performansı İlişkisi: Sağlık ve Tekstil Sektörü Çalışanlarının Karşılaştırılması. International Journal of Social Inquiry, 9(1), ss. 33-62.
- Gautam, T., Van Dick, R., and Wagner, U. (2004). Organizational Identification And Organizational Commitment: Distinct Aspects Of Two Related Concepts. Asian Journal Of Social Psychology, 7(3), pp. 301-315.
- George, J. M. (1992). Extrinsic And İntrinsic Origins Of Perceived Social Loafing In Organizations. Academy of Management Journal, 35, ss. 191-202.
- Güngör, M. (2016). Sanal Kaytarma ve Örgütsel Bağlılık İlişkisi: Kamu ve Özel Sektör Üzerine Bir Araştırma. Yüksek Lisans Tezi. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum.
- Gürbüz, S. ve Şahin, F. (2016). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri Felsefe Yöntem Analiz. 3. Baskı, Seçkin Yayınevi, Ankara, 471s.
- Ilgın, B. (2010). Örgütsel Vatandaşlık Davranışlarının Oluşumunda ve Sosyal Kaytarma İle İlişkisinde, Duygusal Zeka ve Lider Üye Etkileşiminin Rolü. Doktora Tezi. Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
- Ilgın, B. (2013). Toplumsal Bir Hastalık: Sosyal Kaytarma. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 6(3), ss. 238-270.
- İşcan, Ö. (2006). Dönüştürücü/Etkileşimci Liderlik Algısı ve Örgütsel Özdeşleşme İlişkisinde Bireysel Farklılıkların Rolü. Akdeniz Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 11, ss. 160177.
- Kalaycı, Ş. (2017). SPSS Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistik Teknikleri. 8. Baskı, Dinamik Akademi Yayınevi, Ankara, 425s.
- Kanten, P. (2014). İşyeri Nezaketsizliğinin Sosyal Kaytarma Davranışı ve İşten Ayrılma Niyeti Üzerindeki Etkisinde Duygusal Tükenmenin Aracılık Rolü. 1(6), ss. 11-26.
- Kaplan, M ve Çetinkaya, A. (2014). Sanal Kaytarma ve Demografik Özellikler Açısından Farklılıklar: Otel İşletmelerinde Bir Araştırma. Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, 25(1), ss. 26-34.
- Kaplan, M. ve Öğüt, A. (2012). Algılanan Örgütsel Adalet ile Sanal Kaytarma Arasındaki İlişkinin Analizi: Hastane Çalışanları Örneği. Dokuz Eylül Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, 13(1), ss. 1-15.
- Karabey, C. ve İşcan, Ö. (2007). Örgütsel Özdeşleşme, Örgütsel İmaj ve Örgütsel Vatandaşlık Davranışı İlişkisi: Bir Uygulama. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 21(2), ss. 231-243.
- Karabey, N. C. (2005). Örgütsel Özdeşleşme, Örgütsel İmaj ve Örgütsel Vatandaşlık İlişkisi: Bir Uygulama. Yüksek Lisans Tezi. Atatürk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum.
- Karatepe, S. ve Güngör, M. (2017). Örgütsel Özdeşleşme ve Sanal Kaytarma: Kamu Çalışanları Üzerine Bir Araştırma. ASSAM International Refereed Journal, 4(9), ss.80-96.
- Kılınç, S. (2017). Yöneticilerin Etik Liderlik Davranışlarının Örgütsel Özdeşleşme, Sapkın Davranışları ve Sinizme Etkisi. Yüksek Lisans Tezi. Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Nevşehir.
- Köse, S., Oral, L. ve Türesin, H. (2012). İş Yaşamında Sosyal Kolaylaştırma Kavramı ve Sanal Kaytarma ile İlişkisi: Araştırma Görevlileri Üzerinde Bir Araştırma. Sosyal ve Beşeri Bilimler Dergisi, 4(1), ss. 287-295.
- Leblebici, E. (2016). Öğretmen Algılarına Göre Meslek Liselerinde Örgütsel İmaj, Örgüt Kültürü ve Örgütsel Özdeşleşme Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Mevlana Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
- Lim, V. G. (2002). The IT Way of Loafing on the Job: Cyberloafing, Neutralizing and Organizational Justice. Journal of Organizational Behavior, 23, pp. 675-694.
- Lim, V. K. G. and TEO, T. S. H. (2005). Prevalence, Perceived Seriousness, Justification And Regulation Of Cyberloafing In Singapore An Exploratory Study. Science Direct, 42, pp. 1081-1093.
- Lowe, R. H. and Vodanovich, S. J. (1995). A Field Study of Distributive and Procedural Justice as Predictors of Satisfaction and Organizational Commitment. Journal of Business and Psychology, 10, pp. 99-114.
- Mael, F. and Ashforth, B.E. (1992). Alumni And Their Alma Matter: A Partial Test Of The Reformulated Model Of Organizational Identification. Journal Of Organizational Behavior, 13, pp.103-123.
- Masterson, S. S., Lewıs, K., Goldman, B. M. and Taylor, M. (2000). Integrating Justice and Social Exchange: The Different Effects of Fair Procedures and Treatment on Work Relationships. Academy of Management Journal, 43, pp. 738-748.
- Mete, E. S. (2018). Örgüt Kültürü, Örgütsel Vatandaşlık Davranışı, Örgütsel Özdeşleşme, İş Tatmini İle İnovatif Çalışma Davranışı İlişkisi ve İnovatif Örgüt Kültürüne Yönelik Meta Kuramsal Bir Model Geliştirme. Doktora Tezi. Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
- Moorman, R. H., Nıehoof, B. P. and Organ, D. W. (1993). Treating Employees Fairly and Organizational Citizenship Behavior: Sorting the Effects of Job Satisfaction, Organizational Commitment and Procedural Justice. Employee Responsibilities and Journal, 6, pp. 209-225.
- Örücü, E. ve Yıldız, H. (2014). İş Yerinde Kişisel İnternet ve Teknoloji Kullanımı: Sanal Kaytarma. Ege Akademik Bakış, 14(1), ss. 99-114.
- Öz, K. (2016). Örgütsel Güven ve Çalışmaya Tutkunluk Arasındaki İlişkide Örgütsel Özdeşleşmenin Rolü: Bankacılık Sektöründe Bir Uygulama. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
- Özdemir, A. (2016). Sanal Kaytarmanın İş Tatmini Üzerine Etkisi: Aksaray Üniversitesi Örneği. Yüksek Lisans Tezi. Aksaray Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Aksaray.
- Özdemir, H. Ö. (2017). Yöneticilerin Otantik Liderlik Tarzlarının Çalışanların Sanal Kaytarma ve Sinizm Davranışları Üzerine Etkileri. Doktora Tezi. Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Nevşehir.
- Özgener, Ş., Demirtaş, Ö. ve Ulu, S. (2013). Kişi-Çevre Uyumu ile Sosyal Tembellik İlişkisinde Pozitif Psikolojik Sermayenin Aracı Rolü. 1. Örgütsel Davranış Kongresi, Sakarya, ss. 391-399.
- Özkalp, E., Aydın, U. ve Tekeli, S. (2011). Sapkın Örgütsel Davranışlar ve Çalışma Yaşamında Yeni Bir Olgu:Sanal Kaytarma (Cyberloafing) ve İş İlişkilerine Etkileri. 19. Yönetim ve Organizasyon Kongresi Bildiriler Kitabı, Çanakkale, ss. 465-470.
- Öztürk, O. (2015). Spor Tesislerinde Örgütsel Özdeşleşme ve Örgütsel Güven İlişkisi. Yüksek Lisans Tezi. Kırıkkale Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Kırıkkale.
- Polat, M. (2009). Örgütsel Özdeşleşmenin Öncülleri ve Ardılları Üzerine Bir Saha Çalışması. Doktora Tezi. Uludağ Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bursa.
- Sayın, C. (2018). Örgütsel Özdeşleşme İle Örgütsel Bağlılık İlişkisi Bağlamında Ankara Enerji Sektörü Özel Şirket Çalışanları Üzerine Bir Araştırma. Yüksek Lisans Tezi. Türk Hava Kurumu Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
- Seymour, L. and Nadasen, K. (2007). Web Access for IT Staff: A Developing World Perspective on Web Abuse. The Electronic Library, 25(5), pp. 543-557.
- Simms, A. and Nichols, T. (2014). Social Loafing: A Review Of The Literature. Journal of Management Policy and Practice, 15(1), pp. 58-67.
- Stanton, J.M. (2002). Company Profile Of The Frequent Internet User. Communications Of The ACM, 45(1), pp. 55-59.
- Sune, A. (2016). Okul Yöneticilerinin Örgütsel Özdeşleşme Düzeyleri İle Örgüt Kültürü Arasındaki İlişki. Yüksek Lisans Tezi. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi, Kahramanmaraş.
- TDK, Güncel Türkçe Sözlük, http://www.tdk.gov.tr/index.php?option=com_bts&view=bts&kategori1=veritbn&kelimesec=2521 52 (21.09.2018).
- Turgut, M. (2015). Örgütsel Vatandaşlık Davranışı, Örgütsel Özdeşleşme ve Örgütsel Sessizlik İlişkisine Yönelik Sağlık Çalışanları Üzerine Bir Uygulama. Yüksek Lisans Tezi. Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sakarya.
- Turunç, Ö. ve Çelik, M. (2010). Çalışanların Algıladıkları Örgütsel Destek ve İş Stresinin Örgütsel Özdeşleşme ve İş Performansına Etkisi. Celal Bayar Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 2(17), ss. 183-206.
- Tutar, H. (2013). İşletme ve Yönetim Terimleri Ansiklopedik Sözlük. Detay Yayıncılık, 1. Baskı, Ankara, 682s. Ünal, Ö. F. ve Tekdemir, S. (2015). Sanal Kaytarma: Bir Kamu Kurumunda Ampirik Bir Araştırma. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 20(2), ss. 95-118.
- Ünal, Ö. F., Tekdemir, S. ve Yaldızbaş, S. (2015). Kamu Çalışanlarının Sanal Kaytarma Amaçları Üzerine Ampirik Bir Araştırma. Çankırı Karatekin Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6(2), ss. 515-534.
- Yakın, B. (2017). Örgütsel Güven, Örgütsel Özdeşleşme ve Örgütsel Sinizm İlişkisi. Yüksek Lisans Tezi. Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
- Yazıcıoğlu, Y. ve Erdoğan, S. (2004). SPSS Uygulamalı Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Detay Yayıncılık, Ankara, 323s.
- Yılmaz, C. (2014). Örgütsel Güven İle Tükenmişlik Arasındaki İlişkide Algılanan Örgütsel Özdeşleşmenin Aracılık Etkisi: Uygulamalı Bir Çalışma. Yüksek Lisans Tezi. Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Nevşehir.
